Urząd Gminy Mniszków

Deklaracja dostępności Aktualności Zdjęcia Kontakt BIP
obrazek nagłówka 0
Zalew Sulejowski - Zarzęcin
obrazek nagłówka 1
obrazek nagłówka 2
Zalew Sulejowski - Zarzęcin
obrazek nagłówka 3
Zalew Sulejowski - Zarzęcin
obrazek nagłówka 4
Zalew Sulejowski - Zarzęcin
obrazek nagłówka 5
Zalew Sulejowski - Zarzęcin
obrazek nagłówka 6
Konstantynów - w oddali Błogie Rządowe
obrazek nagłówka 7
Widok z ul. Polnej w Mniszkowie
obrazek nagłówka 8
obrazek nagłówka 9
Błogie Rządowe - dolina Radońki
obrazek nagłówka 10
Kościół w Błogiem Szlacheckim
obrazek nagłówka 11
Mniszków
obrazek nagłówka 12
Rezerwat Błogie
obrazek nagłówka 13
Biblioteka w Mniszkowie
obrazek nagłówka 14
Kościół w Błogiem Szlacheckim
obrazek nagłówka 15
obrazek nagłówka 16
obrazek nagłówka 17
Konstantynów
obrazek nagłówka 18
obrazek nagłówka 19
Droga Błogie - Stoczki
obrazek nagłówka 20
Droga Błogie - Stoczki
obrazek nagłówka 21
Kościół w Błogiem Szlacheckim
obrazek nagłówka 22
Park Dworski w Mniszkowie
obrazek nagłówka 23
Park Dworski w Mniszkowie
obrazek nagłówka 24
Droga Błogie - Stoczki
obrazek nagłówka 25
Gminna Biblioteka Publiczna w Mniszkowie
obrazek nagłówka 26
obrazek nagłówka 27
Stadion LKS Mniszków
obrazek nagłówka 28
Orkiestra dęta
obrazek nagłówka 29
baner 77
Szukaj
baner 210
baner 191
baner 168
baner 81
baner 16
baner 11
baner 201
baner 177

Stronę odwiedziło

19243950

gości

Liczba osób online

1
Portal gminy Mniszków
Historia
Administrator
PDF


 

Dzieje Gminy Mniszków sięgają czasów średniowiecza. Przez jej tereny przebiegały szlaki komunikacyjne łączące grody kasztelańskie w Wolborzu i Żarnowie. Odcinek drogi z Sulejowa do Żarnowa nazywany został w dokumencie z 1237 roku jako „antiqua via” i był fragmentem szlaku wczesnośredniowiecznego zachodnio-pomorsko–ruskiego.


Dzisiejsza Gmina Mniszków w początkach swego istnienia wchodziła w skład Kasztelanii Żarnowskiej poza Marzęcinem. Potwierdza to dokument z 1237 roku wystawiony przez księcia mazowieckiego, Bolesława Konradowica, w miejscowości Błogie. Pod koniec XIV wieku nastąpił podział na powiaty i okolice Mniszkowa, które weszły w skład powiatu opoczyńskiego. Powiat był najmniejszą jednostką administracyjną w Polsce szlacheckiej. Na obszarze gminy znajdował się jeden ośrodek parafialny z siedzibą w Błogiem. W skład tej parafii wchodziły następujące wsie: Błogie, Małe Końskie, Prucheńsko, Stoczki, Świeciechów, Marzęcin, Trzebiatów. Poniżej przedstawiamy chrakterystykę poszczególnych wsi wchodzących w skład Gminy Mniszków:


Błogie – pierwsza chronologiczna informacja o tej wsi pochodzi z dokumentu księciaLeszka Białego wystawionego w 1221 roku na rzecz cystersów sulejowskich. Wśród świadków nadania książęcego byli wymienieni Nicolas et Marius capellani de Blogie. W 1237 roku w Błogiem istniał kościół o charakterze parafialnym. Wieś ta, istniała już w XI–XII wieku, o czym świadczą badania archeologiczne.


Grabowa – nazwa miejscowości sugeruje, że powstała na wykarczowanym obszarze lasu. O jej istnieniu wspomina wzmianka w dokumencie z 1408 roku wydana przez opata sulejowskiego Teobalda. Dokument ów potwierdzał nabycie sołectwa we wsi klasztornej Dąbrowa przez dziedziców z Pilichowic. Wśród świadków został wymieniony laboriosus Johannes de Grabowa. Wieś Grabowa wymienia także Jan Długosz wśród 16 wsi położonych w kasztelanii żarnowskiej, które stanowiły uposażenie kanclerstwa łęczyckiego. A zatem skoro Grabowa była w pierwotnym uposażeniu tegoż kanclerstwa to początki jej powstania można datować przed 1239 rokiem.

 

Jawor – pierwsza wzmianka o tej wsi pochodzi z 1440 roku. Wieś należała do uposażenia kanclerzy łęczyckich, czyli istniała już w XIII wieku. Nazwa miejscowości wywodzi się prawdopodobnie od tego, że założono ją na terenie pierwotnie zalesionym.


Małe Końskie – pierwsza wzmianka o tej miejscowości znajduje się w dokumencie rozgraniczenia dóbr Błogie i Trzebiatów z 1437 roku. Z tej wsi pobierali kanclerze łęczyccy dochody z dziesięcin, można więc przypuszczać, że wieś istniała w XIII wieku. Nazwa wsi sugeruje istnienie gospodarki hodowlanej. Określenie „małe” dodane do niej nawiązuje i pozwala odróżnić od Końskich znanego ośrodka dóbr rodu Odrowążów.


Mikułowice – w 1404 roku Dodek z Mikułowie herbu Ostoja świadczył w Krakowie w procesie oczyszczenia szlachectwa wójta ze Skawiny. Dokumenty z XV wieku wymieniają jeszcze kilku dziedziców Mikułowie tegoż herbu w otoczeniu bliskich sąsiadów ze Sławna, Stoku i Plichowic. Nazwa tej miejscowości należy do nazw patronimicznych.


Mniszków – w dokumencie opata Teobalda z 1408 roku (wspomnianym już przy wsi Grabowa) jako świadek przytoczony został także laboriosus Jacobus de Mnyskow. Miejscowość ta należała do uposażenia kanclerstwa łęczyckiego. Powstała z całą pewnością jeszcze przed 1239 rokiem, co potwierdzają powierzchniowe badania archeologiczne.


Potok – w 1429 roku występował, jako świadek w procesie oczyszczania nagany szlachectwa, Grzegorz z Potoka de clenodio Colmasch. Jan Długosz wspomina istnienie tej wsi w Liber Beneficiorum. Osada należała do uposażenia kanclerzy łęczyckich. Nazwa pochodzi od charakterystycznego elementu fizjograficznego.


Prucheńsko – pierwszy zapis źródłowy pochodzi z 1405 roku i dotyczy zamiany dóbr między klasztorem sulejowskim a Mikołajem z Łazowa, który przekazał opatowi swe wsie Prucheńsko i Stoczki w zamian za Pęczniew.


Radonia – w źródłach pojawia się w 1412 roku przy okazji rozgraniczania dóbr biskupstwa włocławskiego od posiadłości rycerskich: Błogiego i Trzebiatowa. Właścicielem osady był Michał z Radoni z rodu Awdańców. Dziesięcinę z tej miejscowości pobierali kanclerze łęczyccy.


Stoczki – podobnie jak Prucheńsko, miejscowość ta przeszła w 1405 roku w posiadanie klasztoru sulejowskiego. Wieś istniała już w XIII wieku. Nazwa wiąże się przypuszczalnie z charakterystyczną własnością terenu. W materiale źródłowym odnotowana jest jako Stoky.


Stok – w Liber beneficiorum J. Łaskiego zaznaczono, że Stok należy do parafii w Wójcinie, poprzednio należał do parafii w Sławnie. Geneza nazwy tej miejscowości jest podobna do wsi Stoczki.


Strzelce – pierwsza wiadomość o tej osadzie pochodzi z podrobionego dokumentu księcia Kazimierza Sprawiedliwego opatrzonego datą 1176 r. Wieś z nadania władzy przechodziła w posiadanie klasztoru sulejowskiego, jako jego pierwotne uposażenie. Ten stan rzeczy potwierdzały późniejsze bulle papieskie z 1218 i 1229 roku.


Świeciechów - w 1221 roku Książe Leszek Biały nadał cystersom sulejowskim źreb w tej wsi, który poprzednio należał do Sulisława. Książę zezwolił cystersom na zakup innego źrebu od Konrada i Maleszy synów Radwana. Badania archeologiczne ujawniły ślady osady z X-XII wieku.

 

Zajączków – miejscowość wspomniana została w dokumencie biskupa włocławskiego Zbyluta, wystawionym w 1367 roku. Wieś stanowiła uposażenie kanclerzy łęczyckich, a więc istniała przed 1239 rokiem.

 

Zarzęcin – wieś biskupstwa włocławskiego wymieniona w 1412 roku w dokumencie  rozgraniczenia tej miejscowości i innych dóbr kościelnych od posiadłości rodu Awdańców. Badania archeologiczne ujawniły ślady tej osady z okresu wczesnośredniowiecznego tj. z XI wieku. Wszystkie wsie stanowiły własność szlachecką lub kościelną. Własność kościelną reprezentował głównie klasztor cystersów w Sulejowie. Natomiast własność szlachecka należała do kilku rodzin. Jedną z nich był ród Awdańców, wspomniany już  Pakosław Stary oraz jego potomkowie. Do innych rodzin należy zaliczyć Duninów herbu Drzewica. Posiadacze szlacheccy mający swe dobra w dzisiejszej gminie Mniszków zaliczali się do średniej i drobnej szlachty.


W 1784 roku cystersi wybudowali w Błogiem niewielki kościół murowany pod wezwaniem Nawiedzenia N.M.P. i św. Mikołaja. Fundatorami byli m.in. Stanisław Wroński – ówczesny proboszcz oraz Karol Dunin – dziedzic części wsi Błogie. Tuż  przed wybuchem I wojny światowej kościół rozbudowano wg. projektu inż. Z. Słomińskiego. Dużą pomoc przy budowie okazał car Mikołaj II, który przyjeżdżał wraz z rodziną i dworem przez Błogie w 1912 roku. Przydzielił on m.in. drzewo na budowę z pobliskich lasów, które ciągną się aż do Tomaszowa i dalej. W okresie zaborów w tych lasach odbywały się polowania carskie.


W czasach II Rzeczpospolitej przyjeżdżał tu również  prezydent Ignacy Mościcki. W czasie II wojny światowej na terenie gminy działały oddziały partyzanckie AK m.in. oddział pod dowództwem porucznika Witolda Kucharskiego „WICHRA”. W czerwcu 1942 roku w byłym majątku Zajączków działała Konspiracyjna Szkoła Podchorążych Piechoty, której komendantem był podporucznik Zbigniew Modzelewski „Krzywda”. Na wykłady przyjeżdżali przedwojenni oficerowie Wojska Polskiego, a ogólną opiekę i nadzór sprawował kapitan Jan Serdyński pseudonim „Bolek i Redka”, komendant obwodu Opoczno.


Dariusz Marszałek



PDF
DRUKUJ
baner 45
baner 146
baner 46
baner 145
baner 47
baner 147
baner 48
baner 148